Over de CAO

Wat is een CAO?

CAO staat voor Collectieve ArbeidsOvereenkomst

Een CAO is een schriftelijke overeenkomst waarin afspraken over de arbeidsvoorwaarden zijn vastgelegd. In een cao zijn arbeidsvoorwaarden opgenomen die gelden voor de arbeidsovereenkomsten in die sector of het bedrijf waar de CAO op van toepassing is. Afspraken over bijvoorbeeld loon, werktijden, toeslagen, regels bij overwerk, vakantie, verlofdagen, doorbetaling bij ziekte, scholing en pensioen. Het is een overeenkomst tussen 1 of meer werkgevers, 1 of meer werkgeversorganisaties of 1 of meer werknemersorganisaties (vakbonden).

Een cao geldt als aanvulling op de individuele arbeidsovereenkomst en bepaalt dus voor het grootste deel de arbeidsvoorwaarden.

Mag een CAO afwijken van de wettelijke regelingen?

De afspraken in een CAO mogen alleen in het voordeel van de werknemer afwijken van de wettelijke regelingen. Zo mag de hoogte van het salaris of aantal vakantiedagen bijvoorbeeld hoger zijn dan het minimum aantal dat in de wet staat.

Welke soorten CAO's zijn er?

Ondernemings-cao

Deze collectieve afspraak geldt binnen een bedrijf. Een ondernemings-cao wordt afgesloten tussen een werkgever en 1 of meer werknemersorganisaties.

Philips heeft bijvoorbeeld een eigen collectieve arbeidsovereenkomst. De afspraken uit deze cao gelden voor alle medewerkers van Philips.

Sector- of bedrijfstak-cao

Dit is een collectieve afspraak die binnen een sector geldt. Een bedrijfstak-cao wordt afgesloten tussen 1 of meer werkgevers of werkgeversorganisaties en 1 of meer werknemersorganisaties.

De cao geldt alleen voor de bedrijven en werknemers die zijn vertegenwoordigd door de partijen die de cao hebben afgesloten. Ben je als werkgever aangesloten bij een werkgeversorganisatie dan val je automatisch onder die bedrijfstak-cao die door deze werkgeversorganisatie is overeengekomen.

Mag ik afwijken van de CAO?

In een arbeidsovereenkomst mag je afwijken van de afspraken die in een cao zijn vastgelegd. De bepalingen mogen alleen niet nadelig afwijken van de bepalingen uit de cao. Als het voor de werknemer gunstiger uitvalt, dan is afwijken toegestaan. Dit is wel alleen het geval bij een minimum-cao. Gaat het om een standaard-cao dan mag er helemaal niet worden afgeweken van de cao bepalingen. 

Wat als er geen CAO van toepassing is?

Als er in de sector van het bedrijf geen cao van toepassing is, maakt de werkgever met de werknemer afspraken over de arbeidsvoorwaarden. De algemene wettelijke regels uit de arbeidswet zijn dan van toepassing.

De regels uit arbeidswet staan onder andere in de volgende wetten:

• Wet Minimumloon
• De Arbeidstijdenwet
• De Arbeidsomstandighedenwet
• De Wet Arbeid en Zorg
• Burgerlijk Wetboek

Wat betekent het als een CAO algemeen verbindend verklaard (AVV) is?

Partijen met een bedrijfstak-cao kunnen de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) vragen of de cao voor de gehele bedrijfstak kan gelden. Zo’n cao wordt dan algemeen verbindend verklaard. Horen werkgevers niet bij de cao-partijen, maar vallen zij wel onder de bedrijfstak? Dan moeten zij zich aan de algemeen verbindend verklaarde cao-bepalingen houden en deze op hun werknemers toepassen.

Bijna alle bedrijfstak-cao's zijn algemeen verbindend verklaard. Daardoor vallen veel werkgevers onder een cao. Een werkgever kan soms om vrijstelling (dispensatie) vragen van de algemeen verbindend verklaring.

Op de website over cao's van het ministerie van SZW kun je zien of een cao algemeen verbindend is verklaard. En per welke datum dat het geval is.